Rośliny akwariowe

Większość roślin akwariowych pochodzi z krajów tropikalnych (gatunki krajowe przejawiają sezonowość, potrzebują silnego światła, mogą narażać ryby na choroby i pasożyty). W Polsce hoduje się kilkadziesiąt gatunków, na świecie kilkaset.

Wgłębka wodna (Riccia fluitans) z rodziny wgłębkowatych (Ricciaceae), gatunek krajowy dobrze adoptuje się do warunków w akwarium. Jest gatunkiem pływającym pod powierzchnią wody w postaci grubej warstwy, rozwija się w temperaturze 18-25ºC, w wodzie miękkiej do średnio twardej, przy niezbyt silnym oświetleniu, gdyż może być siedliskiem glonów.

Mech jawajski (Vesicularia dubyana) z rodziny Hypnaceae pochodzi z Azji, występuje w formie płożącej się po podłożu, w temperaturze wody 10-30ºC, przy niewielkim oświetleniu, nie ma wysokich wymagań co do twardości wody. Warto umieścić mech na elementach dekoracyjnych, ze względu na pokrywanie się mułem wymaga czystej wody, ochrony przed rybami występującymi na dnie.

Mikrozorium skrzydlate (Microsorium pteropus) rośnie w formie zielonych, wydłużonych liści, czerwonych na szczycie, w wodzie miękkiej lub średnio twardej, o temperaturze 25ºC przy dużym oświetleniu, może być sadzona pęczkami, z dala od filtru (osadza się na niej muł).

Nadwódka (Hydrophila) z rodziny Akantowatych (Acanthaceae) pochodzi z tropików, występuje w wodzie miękkiej lub niezbyt twardej, w temperaturze 20-30ºC, na podłożu zmieszanym z gliną. Nadwódka wielonasienna (H. Polysperma) pochodzi z Azji ma liście jasnozielone wielkości 5 cm.

Nadwódka trójkwiatowa (H. Difformis) zwana synemą trójkwiatową charakteryzuje się liśćmi jasnozielonymi o zmiennym kształcie, przy silnym świetle bardzo się rozrasta, pochodzi również z Azji.

Nadwódka szerokolistna (H. Corymbosa) inaczej bluszczowa, dość duża roślina (12 cm długości i 4cm szerokości) o intensywnie zielonym zabarwieniu, pasuje w tylnej części akwarium. Pochodząca z Ameryki Południowej żabienica amazońska (Echinodorus amazonicus) z rodziny żabieńcowatych (Alismataceae) posiada zielone liście wielkości: 35 cm długości i 3, 5 cm szerokości. Większa od niej jest żabienica Blehera (E. bleheri) o rozmiarach: 40 cm długości i 8 cm szerokości. Inną odmianą jest żabienica pozioma (E. horizontalis) o liściach długości 25 cm, również żabienica delikatna (E. tenellus) o mniejszych liściach (8 cm długości), pochodząca z Ameryki.

Żabienice zwane amazonkami rosną na grubym podłożu (nuże gatunki w naczynkach), nie lubią przesadzania, rosną pojedynczo w temperaturze 20-30ºC, w wodzie miękkiej (powyżej 7ºN) lub w niezbyt twardej i kwaśnej, przy niewielkim oświetleniu. Strzałka (Sagittaria) pochodząca z Ameryki Północnej w akwariach tworzy tylko liście podwodne, do powstania liści nadwodnych konieczne jest ciągłe naświetlenie słoneczne. Rośnie w wodzie średnio twardej, w temperaturze 15-30ºC (w podłożu należy umieścić niewielką ilość gliny), w oświetleniu niekoniecznie silnym. Kwiaty nie są wykształcane, liście dwojakiego typu, szersze wstęgowate (40-50 cm długości) tworzą się przy silnym oświetleniu na grubej warstwie podłoża, liście węższe wydłużone rozwijają się w słabym oświetleniu. Moczarka argentyńska (Egeria densa) z rodziny żabiściekowatych (Hydrocharifaceae), pochodząca z Ameryki Południowej, charakteryzuje się szybkim wzrostem ulistnionych, długich pędów. Rośnie umiejscowiona w podłożu lub w formie wolno pływającej, w wodzie średnio twardej, w dużym oświetleniu, w temperaturze 15-24ºC, w wodzie często zmienianej.

Nurzaniec śrubowy (Vallismeria spiralis) zwany inaczej trawą pochodzi z obszarów tropikalnych, lubi wodę twardą, rośnie w temperaturze 10-30ºC, przy mocnym naświetleniu. Roślina wykształca wstęgowate liście, długości 80 cm i 4-8 mm szerokości, o odcieniu jasnozielonym, może tworzyć kwiaty męskie i żeńskie. Kwiaty żeńskie są niepozorne, unoszą się na wodzie, męskie rozwijają się przy podstawie rośliny i po oderwaniu wędrują na powierzchnię. Po zapyleniu pęd z kwiatem żeńskim odkształca się spiralnie pod wodą, często w formie korkociągu.

Zwartka (Cryptocoryne) z rodziny obrazkowatych (Araceae) pochodzi z Azji, rośnie w akwariach w formie podwodnej, zróżnicowanie gatunków opiera się na kolorze i wielkości kwiatostanów, również liści. Roślina wymaga grubej warstwy podłoża (z gliną), nie lubi być przesadzana, przy optymalnej temperaturze 26ºC, również podłoże powinno być ciepłe, ogrzewane grzałką denną. Wymaga wody miękkiej lub niezbyt twardej, przy zmianie wody o innych właściwościach często traci liście, może rosnąć w słabym oświetleniu. Wyróżnia się trzy grupy zwartek hodowanych w akwariach. Zwartki małe, dochodzące do 10-12 cm długości, o liściach zielonych potrzebują dużego oświetlenia, gatunki średnie osiągające 40 cm długości o liściach zielono-brązowych, od spodu zielono-fioletowych, tolerują słabe oświetlenie. Większe formy o długości 50-100 cm charakteryzują się marszczeniem na powierzchni liści.

Pistia rozetkowa (Pistia stratiotes) pochodzi z wód tropikalnych, występuje w postaci pływającej po powierzchni, osiąga długość do 10 cm, jest rośliną wymagającą, rośnie w temperaturze 20-30ºC w wodzie miękkiej, niezbyt twardej, przy silnym natężeniu oświetlenia. Szyba przykrywająca musi być usytuowana w dużej odległości od powierzchni wody, ze względu na spadające krople wody, które szkodzą roślinie.

Rośliny akwariowe można rozmnażać wegetatywnie przez sadzonki – np. Atternanthera (podział ulistnionej łodygi na części, które się następnie ukorzeniają), przez młode rośliny potomne (tworzące się na rozłogach lub kłączach- Cryptocoryne), w wyniku dzielenia płożącego się po podłożu pędu (Microsorium) lub przez rośliny potomne powstałe na liściach (Ceratopteris) albo pędach kwiatostanowych (Echinodorus).